სულ თავიდან ექიმობა უნდოდა, მიუხედავად იმისა, რომ ამ მიზნის მისაღწევად გეგმებიც დასახული ჰქონდა, ერთ მშვენიერ დღეს, ერთ-ერთ ქარხანაში ლაბორატორიის აწყობა შესთავაზეს, სადაც, გერმანული ტექნოლოგიების დანერგვა ხდებოდა, მაშინ უნივერსიტეტის ბიო ქიმიისა და ბიო ტექნოლოგიისა ფაკულტეტზე სწავლობდა და ვერავინ წარმოიდგენდა, რომ ქირურგობაზე მეოცნებე გოგო, ღვინით ისე დათვრებოდა, რომ მისი ცხოვრების განუყიფელ ნაწილად იქცეოდა. გაგიკვირებათ და ადამიანებსაც, ღვინის მსგავსად მათი ღვინისადმი დამოკიდებულებით, გემოთი ცნობს. ამბობს რომ მშრალ ღვინოს მისთვის ბადალი არ ჰყავს, თუმცა, გემოვნებაზე, ხომ არ დავობენ.
ქეთი ჯურხაძე
ღვინის ექსპერტი, სომელიე
„სულ ვამბობ, რომ მე ღვინის ექსპერტი ვარ და არა სომელიე, იცოდე ღვინო არ ნიშნავს, რომ მისი კარგად შეფუთვა და საზოგადოებისთვის მიწოდება შეგიძლია, თუმცა, ამ მიმართულებითაც იმდენი ხანია ვმუშაობ, მეუბნებიან კარგი სომელიეც გახდიო“.
რამდენიმე საქმის კეთება კარგად გამოსდის. დილიდან, უნივერსიტეტებში ლექციები, საკუთარი სკოლის მოვლა-პატრონობა, ტრენინგები, ვორქშოფები და ბოლოს, განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი და საპატიო საქმე – ოჯახი და მისი ყველაზე პატარა წევრი 3 წლის ბარბარე, რომელსაც დედა სულ ენატრება და უფროსი ძმებისგან განსხვავებით მასთან თამაშს არაფერი ურჩევნია.
„მიუხედავად იმისა, რომ ძალიან დატვირთული ვარ, შეიძლება ითქვას, საკუთარი თავით კმაყოფილი მაინც არ ვარ. მეუღლე ძალიან მანებივრებს, მისი დახმარებით შევძელი კარიერული წინსვლა, ყველაფერში გვერდით მიდგას“.
საქმეზე საუბარი, ბევრ ნიუანს მოიცავს. ღვინის დაგემოვნებამდე, არის მთელი ეტაპი, რომელიც სკულპტუროზულ შრომას მოითხოვს. მეღვინემ კარგად უნდა იცოდეს ყველა ის ეტაპი რომელიც მას ხარისხიან პროდუქციას დაამზადებინეს, დაწყებული ნიადაგის სტუქტურით და დამთავრებული მოსავლის დაბინავებით. ამ პროცესთვის თვალის დევნება ღვინის ტურებით კარგად შეიძლება. ასეთი საქმიანი ექსკურსიები მნიშვნელოვან როლს თამაშობს დარგისთვისაც და ქვეყნისთვისაც, თან, უნიკალური შესაძლებლობაც გაქვს აღმოაჩინო რაღაც ახალი. თუმცა, ტურისტების სიღრმისეული დაინტერესება ამ მხრივ, საკითხის მხოლოდ ფასადურ ნაწილს ცდება და მეტ პროფესიონალიზმს ითხოვს, ეს კი, როგორც ჩანს, ჯერ ისევ პრობლემაა.
„მართალია, ვაზისა და ღვინისთვის კახეთი მართლაც დედასავით არის, მაგრამ მას, სხვა რეგიონებიც არ ჩამოუარდება. სიმართლე გითხრათ, ცოტა მწყინს კიდეც, რომ ადარებენ ერთმანეთს, ყველა კუთხის ყურძენს თავისი დამახასიათებელი გემო აქვს და ბუნებრივია, რაც უფრო მდიდარია ეს პალიტრა, მით უფრო მრავალფეროვანია არჩევანი. რაჭა, ქართლი, თუნდაც მესხეთი… უნიკალური შესაძლებლობები გვაქვს, გვქონდეს საინტერესო ტურები და ამით მოვხიბლოთ უცხოელები, თუმცა, უნდა ვიცოდეთ, ჩვენგან რას ითხოვენ ტურისტები. ხშირად მოლოდინი გაცილებით მეტია, ვიდრე ის, რასაც ვახვედრებთ. რასაკვირველია, შეუძლებელია ერთი ტურის განმავლობაში აჩვენო მთელი პროცესი, მაგრამ, როცა ქარხანაში მიდიხარ, სადაც გახვედრებენ 2-3 სახეობის ღვინოს, ძალიან მშრალად გიყვებიან ამა თუ იმ ისტორიას და ეს ტური დეგუსტაციასთან ერთად სრულდება ნახევარ სან ერთ საათში, ტურისტი, ცხადია, კმაყოფილი ვერ დარჩება. ფულს რაშიც იხდი, იმის საფასური პროდუქტი ან მომსახურება უნდა მიიღო. ვფიქრობ, ღვინის ტურიზმს აქვს დიდი პერსპექტივები, მაგრამ ბევრი რამ მოსაწესრიგებელი და დასალაგებელია. ამ ყველაფრის გააზრების მცდელობა იყო და შეიქმნა კიდეც სხვადასხვა სტრუქტურები. დიდ კომპანიებში, ქარხნებში, ასევე კერძო მარნებში დაიწყო ღვინის ტურიზმის განვითარება, მაგრამ ამ ყველაფერს ხშირად არ აქვს სათანადო სახე. თუმცა, ეს ალბათ უფრო ადგილობრივი მარკეტინგის პრობლემაა, ამ ტურების შეფუთვა ხდება ძალიან უბრალოდ და ხშირად ტურისტისთვის ის აღარ არის საინტერესო, ხანდახან ისიც კი მგონია ბოლომდე ჯერ კიდევ არ აქვთ გააზრებული რას ნიშნავს იყო „ღვინისა და ვაზის სამშობლო“.
ღვინის 526 სახეობა და იუნესკოს საქვეყნო აღიარება
„საქართველოში ქვევრში ღვინის დაყენება 8 ათასი წლის წინ დაიწყეს და ამ ტრადიციას დღემდე ინარჩუნებენ. ქვევრის ღვინის დაყენების ქართულ ტრადიციულ მეთოდს 2013 წელს იუნესკოს არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი მიენიჭა, რაც ამ მეთოდის უნიკალურობაზე მიუთითებს და გზავნილია მთელი მსოფლიოსთვის, რომ ღვინო უძველესი ქართული კულტურის შემადგენელი ნაწილია. ეს აღიარება მნიშვნელოვანია ქვევრის ღვინის ცნობადობის ამაღლებისთვის და ხელს უწყობს ქართული ღვინის მსოფლიო პოპულარიზაციას. ეს კიდევ მეტ პასუხისმგებლობას გვაძლევს. ბევრს ჰქონია, რომ ღვინის დამზადება რთული სულაც არ არის, ის მოზარდივით ჭირვეულია, რომელსაც თუ სათანადოდ არ მიუდექი, ისე ვერ გამოზრდი, მისი დალევით ვერც სიამოვნებას მიიღებ და ვერც სამკურნალო შედეგებით იქნები კმაყოფილი. წარმოიდგინეთ, მსოფლიოს 2000 მდე სახეობიდან, საქარველოში 526 ჯიშია ცნობილი და ყველა მათგანზე საუბარი ძალიან რთულია. საფერავი და რქაწითელი ეს არის სანიმუშო მაგალითი იმისა როგორი სტრუქტურა და გემური თვისებები უნდა ჰქონდეს ღვინოს. საბჭოთა კავშირის შემდგომ პერიოდში ბევრი მივიწყებული ყურძნის ჯიშებისგან, თავიდან აღდგა ღვინის წარმოება, მაგალითად თავკვერის, შავკაპიტოს, ჩხავერის, ალადასტურის, მუსკატის და სხვა, დაახლოებით 35 ჯიშამდეა უკვე. ზოგადად ყველა ყურძნის ჯიში და ყველა ღვინო იმ რეგიონის ხასიათს ატარებს სადაც იგი იბადება“.
ხშირად ეუბნებიან, რომ ნახევრად ტკბილ და ვარდისფერ ღვინოებს არ წყალობს, ამის მიზეზი აქვს – მისთვის ყველაზე ძვირფას მშრალ ღვინოში, მეღვინეს ხელი კარგად იგრძნობა და ამით იმაზე მეტის გაგება შეგიძლია, ვიდრე უბრალო დეგუსტაციაა. ქეთისაც ასეთი აღმოჩენები ხშირად გაუკეთებია. თავადაც ამბობს, რომ ღვინის გემოთი ადამიანის ხასიათის და ტემნპერამენტის გამოცნობაც კი შეიძლება, კოლეგა მამაკაცებისგან კი ხშირად სნემია, რომ მანდილოსნები, არომატს, ბევრად უფრო მკაფიოდ გრძნობენ. თუმცა, როგორ ჩანს მხოლოდ არომატს არ გრძნობენ ქალები მძაფრად, მათ პრობლემების დანახვის განსაკუთრებული ნიჭიც აქვთ.
„თეთრი, ვარდისფერი, წითელი,მშრალი, ნახევარდმშრალი, ნახევრად ტკბილი, ტკბილი, ცქრიალა ღვინო, ჭაჭა, ბრენდი – ეს ასორტიმენტი, ჩვენნაირი პატარა ქვეყნისთვის ნამდვილად არ არის ცოტა. რადგან გვაქვს ეს ყველაფერი, მის პოპულარიზაციაზეც უნდა ვიფიქროთ. პიართან ერთად მნიშვნელოვანია სერვისის მიმართულებითაც ვიმუშაოთ. მინდა გითხრათ, რომ აქ კიდევ უფრო რთულად გვაქვს საქმე. ტურის დროს თუ მეღვინე ან გამოცდილი თანამშრომელი დაგხვდა ადგილზე კარგია, მაგრამ არის შემთხვევებიც, როცა სამწუხაროდ, გხვდება გამოუცდელი კადრი და საუბრობს საკითხზე, რომელიც ნაკლებად იცის და უმეტესად არ იცავს ღვინის თანმიმდევრობას. შეიძლება კომპანიის წარმომადგენელი საუბრობდეს და თავს იწონებდეს იმით, რომ ღვინოები ფრანგულ მუხის კასრში აქვთ დაძველებული, მაგრამ არ იცოდეს, რა განსხვავებაა ფრანგულ და კავკასიურ მუხის კასრებს შორის, ვერ გპასუხობდეთ რისგან მზადდება ესა თუ ის ღვინო, კუპაჟის შემთხვევაში რამდენია პროცენტულობა. თითქოს დეტალებია ეს ყველაფერი, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანი დეტალებია. მე სულ ვამბობ, ღვინის ტურზე როდესაც მიდის ადამიანი, მან ძალიან კარგად იცის, რა უნდა, ეს არ არის ზოგადი კულტურული ტური, რომ ჩაიარო, ნახო ძეგლი და წახვიდე. ღვინის ტური პროფესიასთან დაახლოებული ტურია, ამიტომ მაქსიმალურად ბევრი ინფორმაცია უნდა მიიღო. თუ კომპანიაში დამხვედრი მომიყვება იმას, რისი წაკითხვა ბუკლეტში ისედაც შემიძლია, ეს უკვე აღარ არის ჩემთვის ან ნებისმიერი ტურისტისთვის საინტერესო. ამიტომ გვაქვს ასეთი ტენდენცია, ერთხელ მოვა ტურისტი და მეორედ აღარ ბრუნდება უკან“.
ღვინოს სიტუაციასთან აკავშირებს. ამიტომ, იმის თქმა, ქართული ჯობია, იტალიური, ესპანური თუ ფრანგული უჭირს. შეფასება მართლაც რთულია, როცა განსხვავებულია კლიმატი, რეგიონი, ყურძნის ჯიში, ტექნოლოგიები და მეღვინეები, თუმცა, დღემდე კარგად ახსოვს როგორი განსაკუთრებული იყო, მასზე სამი წლით უმცროსი 1979 წელს დამზადებული ხიხვი, მისი საუცხოო გემო მაშინ, დარგის სიღრმისეული შესწავლის ინსპირაცია გახდა, ასეთივე წარუშლელი შთაბეჭდილება დაუტოვა ბოლო დროს დაგემოვნებულმა 1983 წლის კაბერნე სოვენიონმა. ღვინოს, მხოლოდ სიძველე და ასაკი არ უხდება, აუცილებელია მისი, როგორც განსაკუთრებული აგრო კულტურის მომავლის კონკუტენტუნარიანი პოლიტიკის შექმნა.
„მიმაჩნია, რომ ვაზის სამშობლოში, ღვინის ტურიზმის პროფესიონალური განვითარებისთვის საკმარისი რესურსი არსებობს და ამის საფუძველს ჩვენი ქვეყნის უნიკალური გეოგრაფიული მდებარეობა გვაძლევს. ეს საქმე მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში წარმატებულ ბიზნესად და საკუთარი კულტურის დემონსტრირების ეფექტურ საშუალებად ითვლება, ამ მხრივ, ვფიქრობ, ჩვენთან, ყველაზე დიდი პერსპექტივა სწორედ აგროტურიზმს აქვს. თუმცა, ჯერ ეს დარგი არ არის კარგად გაპიარებული და ბაზარზე გასვლაც უჭირს. ჩემი აზრით, იმას რასაც ჩვენ ღვინის ტურს ვეძახით, ეს არის აგროტურიზმის ნაწილი, რომელიც აუცილებელია ერთიან კონტექსტში არსებობდეს. თუკი ვამბობთ, რომ საქართველო ღვინის აკვანია, ეს პირველ რიგში, უნდა გულისხმობდეს მნიშვნელოვან ძალისხმევას, რომ სახელმწიფოში გაღრმავდეს ღვინის განათლება და მომხმარებელმაც სწორი დამოკიდებულება გამოიმუშავოს. ეს დაგვეხმარება თუნდაც იმაში, რომ ჯეროვნად წარვუდგინოთ აქაური კულტურა და ტრადიციები უცხოელ სტუმარს. თუმცა ეს სულაც არ ნიშნავს, რომ ტრადიციებთან ერთად არ უნდა განვითარდეთ, თორემ ხანდახან ტრადიციებს ისე ძლიერად ვუსვავთ ხაზს, რომ ხშირად ვფარავთ იმას, რისი გადმოცემაც გვსურს და ეს ხშირად არა სასურველად აღიქმება სტუმრისთვის. ამიტომაც არის რომ ზოგიერთი ღვინის კრიტიკოსი წერს: ჩვენ ვართ ერი რომელსაც ისე გვაქვს გამჯდარი ტრადიციები, რომ განვითარება არ გვსურს, რასაც ვერასდროს დავეთანხმები. მიუხედავად ყველაფრისა, მე ოპტიმისტი ვარ და მჯერა, ქართული ღვინო, ნამდვილად მოხვდება მსოფლიოს საუკეთესო ათეულში და საზოგადოებაც უფრო მეტად მზურველი და გულშემატკივარი იქნება“.
დავით მაღლაფერიძე
ქალები საქართველოდან 